Van Wijken Weten
Arnhem heeft een lange geschiedenis in de ‘wijkaanpak’ of ‘wijkgericht werken’. Arnhemse wijken krijgen daarbij al jaren wijkbudgetten om te besteden aan o.a. communicatie, leefomgeving en ontmoeting. Over die wijkbudgetten wordt geadviseerd en bepaald door bewoners, verenigd in een platform, een overleg of zelfs een vereniging. Iedere wijk in de stad houdt er weer zijn eigen structuur op na en alle wijken krijgen ook andere wijkbudgetten tot hun beschikking, waar alle inwoners van die wijken een beroep op kunnen doen.
In de eerste instantie worden de wijken gecategoriseerd in Beheerwijken, Preventiewijken en Aandachtswijken; dat zijn (luxe) woonwijken waar de inwoners met een boven gemiddeld inkomen leven, wijken waar de leef kwaliteit niet optimaal is, en wijken waar de leefbaarheid altijd wel onder druk staat. Vanaf de jaren 90 van de vorige eeuw bestond een bepaalde indeling van de wijken, vijf jaar geleden is een start gemaakt om die indeling te herzien. Dit kwam toen niet van de grond en een jaar geleden is dat alsnog opgepakt.
Meedenken
Vanuit de gemeente is er toen met project- en gespreksleider Marlies Leupen een proces gestart waar wijkbewoners vanuit die verschillend georganiseerde bewoners overleggen (BO’s) voor waren uitgenodigd om in mee te denken. Er volgden bijeenkomsten, verkenningen, de coronacrisis brak uit, vervolgens verliep er veel over de mail met áltijd verantwoordelijk wethouder Martien Louwers van de PvdA in de CC, , was er uitstel van bijeenkomsten en volgden ook video ontmoetingen. De insteek was een herijking van de spelregels voor de Arnhemse wijkaanpak algemeen, om de spelregels voor bewonersparticipatie weer bij de tijd en passend bij de verschillende wijken te krijgen.
Er werd onderzocht wat behoeften zijn in de wijken, wat de rol is van de BO’s en wat zo’n overleg nodig heeft om invloed uit te kunnen oefenen, hoe zijn de huidige Spelregels van de Arnhemse wijkaanpak uit 2014 ook al weer opgebouwd en hoe gaat het er in de dagelijkse praktijk nu aan toe. Zo is bijvoorbeeld ook transparantie en rol van Team Leefomgeving (wijkmanagers van het programma ‘Van Wijken Weten’) ter tafel gekomen en de rol van wijkcommunicatie.
De wijkbudgetten
De herijking van de budgetten is onderdeel van de herijking van de Spelregels. Alle jaren kregen Beheerwijken € 1,13 per inwoner, Preventiewijken € 2,27 per inwoner en Aandachtswijken € 5,45 per inwoner. ‘Met de herijking van de budgetten willen we nu duidelijkheid scheppen: toekenning gebaseerd op duidelijke parameters, periodieke actualisatie van budgetten, en – ongeacht de organisatievorm van het bewonersoverleg – een bewonersbudget voor iedere wijk’ zegt de gemeente in januari van dit jaar. En er komen twee voorstellen, waarbij als basisbedrag álle inwoners van Arnhem €3,74 krijgen .
In allebei de voorstellen geldt: ‘Een aantal wijken gaat er, ten opzichte van het huidige budget, op achteruit. Het betreft de wijken Arnhemse Broek/Van Verschuerbuurt, De Laar, Elderveld, Geitenkamp, Heijenoord/Lombok, Klarendal, Rijkerswoerd, Schuytgraaf en Sint Marten/Sonsbeek’ en de memo licht verder toe ‘Voor Klarendal geldt dat de scores op leefbaarheid en sociale cohesie nu vergelijkbaar zijn met het gemiddelde van de gemeente Arnhem – sociale cohesie erboven en leefbaarheid er wat onder – waardoor Klarendal op basis van de huidige wijktypering nog maar beperkt extra budget ontvangt.’ Bij deze voorstellen is gekeken naar inkomen, aantal inwoners, de sociale cohesie en de veiligheidsbeleving.
Reactie bewoners
Dit terwijl tegelijkertijd een proces de wereld in gaat als de ‘Arnhem Oost aanpak’ – óók al een jaar geleden voor het eerst geïntroduceerd: Klarendal hoort weldegelijk bij één van de wijken die de afgelopen jaren zwakker zijn geworden. Bewoners die op een andere manier de cijfers waarop de herindeling is gestoeld interpreteren, het gevoel krijgen dat de rol van opbouwwerk weg wordt bezuinigd, hebben de intentie om samen met Malburgen en Het Arnhemse Broek in de pen te klimmen: ‘Ondertussen gaan de Aandachtswijken (met grote zorgen) en sommige grote Preventiewijken er in het voorstel substantieel op achteruit en Beheerwijken er ongekend op vooruit. (…) Hiermee subsidieert de gemeente de gegoede wijken, knijpt de Aandachtswijken af en negeert de betekenis van de wijkplatforms bij de bestemming van die budgetten.’
Er wordt verzocht om een derde variant van de verdeling wijkbudgetten, waarbij wijken als Klarendal wél meer budget beschikbaar krijgen. Een werkgroep buigt zich daar momenteel over én er wordt alvast gekeken naar alternatieve geldstromen om de wijkbegroting alsnog dicht te krijgen. Want anders is het de vraag of bijvoorbeeld de wijkkrant in de toekomst nog gemaakt kan worden.
De actieve bewoners uit Arnhem kunnen met hun achterban tot begin mei reageren. Het is de bedoeling dat de herijking van spelregels en budgetten per 2022 van kracht gaan.
